Een themafonds is een bepaald type beleggingsfonds, waarbij niet het winstoogmerk maar juist het karakter van ondernemingen waarin wordt geïnvesteerd een prominente rol heeft. Het kapitaal dat wordt beheert in een themafonds, wordt vaak in een bepaald aandachtsgebied geïnvesteerd.
Sinds een aantal jaar zijn er, naast de min of meer traditionele beleggingsfondsen, steeds meer zogenaamde themafondsen. Bij themafondsen staat niet zozeer het maken van winst door middel van slimme investeringen centraal, maar juist de inhoud van deze investeringen en de zeggenschap die men als gevolg hiervan kan uitoefenen. Vaak zijn deze thema’s gerelateerd aan overkoepelende onderwerpen als duurzaamheid, zorg of kunst en cultuur.
Daarnaast onderscheiden themafondsen zich vaak van andere fondsen doordat ze beter inspelen op nieuwe trends en ontwikkelingen. Zo zijn er bepaalde themafondsen opgericht die bijvoorbeeld uitsluitend investeren in robotica. Bedrijven die een groot deel van hun budget steken in onderzoek en ontwikkelingen, hebben daarom vaak een hoge kans om investeringen te ontvangen van een themafonds.
Themafondsen stellen daarom niet alleen als doel om winst te maken, maar proberen door middel van het kopen van aandelen ook invloed uit te oefenen op de bedrijfsvoering van de betreffende ondernemingen. In andere woorden, investeringen van themafondsen zijn met name gericht op de inhoud van de bedrijfsvoering, en minder op het resultaat. Dit heeft als gevolg dat themafondsen over het algemeen minder rendement halen uit hun investeringen dan andere beleggingsfondsen.
