Begrippenlijst drama

Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (2001)

Gepubliceerd op 30-06-2017

Nô-theater

betekenis & definitie

Traditioneel klassiek Japans theater.Het Nô-theater (< Jap.> Nô = het kunnen, kunst, volmaaktheid) is een → genre dat ontstond aan het einde van de 15e eeuw uit verschillende rituelen en oudere toneelvormen die gebaseerd waren op het Zenboeddhisme. Het is een combinatie van poëzie, theater, dans, muziek en zang. Nô-stukken werden oorspronkelijk opgevoerd in de buitenlucht, bij tombes en tempels en in droge rivierbeddingen. Aanvankelijk bedoeld voor het ‘gewone’ volk. Later werd de nô-stijl opgepakt door de heersende samoerai-clans en geperfectioneerd en vooral bedoeld voor de aristocratie.

Als grondleggers van het Nô worden beschouwd twee toneelspelers, Kwan- ami Kijoetsoega (1333-1384) en zijn zoon Sé-ami Motokijo (1363-1444). De laatste legde de definitieve vorm van dit genre vast. De stof voor de Nô’s werd voornamelijk geacht in de geschiedenis, de mythen en de legenden van Japan. De gestileerde en door traditie vastgelegde handeling wordt uitgevoerd door twee gemaskerde dansers. De maskers zijn sober en strak. De zangpartij wordt uitgevoerd door een koor van acht tot twaalf personen, die onbeweeglijk op het podium zitten. Het orkest bestaat uit een fluit en drie trommels. Een tempelhuisje met een daarbij aansluitende galerij vormen het speelvlak. De toeschouwers zitten er aan drie zijden omheen.
De Nô-esthetiek staat diametraal tegenover Westerse theaterprincipes, als dramatisch conflict en psychologische diepgang. Hier gaat het om andere kwaliteiten. Bij Nô telt de suggestie:
- Er zijn slechts enkele décorstukken.
- De nadruk ligt op de uiterst geraffineerde -en daardoor voor niet- ingewijden moeilijk toegankelijke- gebarentaal van de acteurs/dansers.
- Het verhaal is meestal alleen maar een aanleiding om mooie zang- en dansmotieven uit te voeren.

Nô wil in de eerste plaats schoonheid creëren -door middel van elegante gebaren, mooie dansen en schitterende kostuums, prachtige muziek en verzen over geliefde motieven- en de toeschouwer daarvan laten meegenieten. Japan heeft heden nog ca. 90 Nô-schouwburgen → kaboeki → kyogen.