Bart van Tooren

Hoofd Kwaliteitszorg Natuurmonumenten

Gepubliceerd op 09-08-2016

Kalkgrasland

betekenis & definitie

Kalkgrasland is grasland dat gebonden is aan een heel dunne laag aarde op een harde kalkondergrond, vaak op zonnige zuidhellingen. Het komt hierom in Nederland alleen in Zuid-Limburg voor. Het wordt gekenmerkt door een enorm grote soortenrijkdom aan planten en dieren waarbij o.a. orchideeën en bijzondere dagvlinders voorkomen.

Kalkgrasland werd vroeger veelal door rondtrekkende kuddes schapen beweid. Dat is nu niet rendabel meer en dat maakt dat kalkgrasland in Nederland heel zeldzaam is geworden. Veel van dit grasland is bos geworden of is omgezet naar cultuurgrasland. Er rest in Nederland nog slechts circa 30 hectare, verdeeld over een aantal locaties. Alle Nederlandse kalkgraslanden zijn in beheer bij natuurbeschermingsorganisaties. Bekende voorbeelden vinden we op de St. Pietersberg en de Bemelerberg.

De bemestende werking van luchtverontreiniging (stikstofdepositie) vormt een belangrijke bedreiging voor dit type kalkgraslanden. Ook doordat er nog slechts kleine versnipperde restanten van aanwezig zijn, zijn veel soorten verdwenen of sterk achteruit gegaan. Ook buiten Nederland treedt door het niet meer rendabel zijn van het traditionele beheer veel achteruitgang op van de soortenrijkdom van kalkgraslanden.