In het Nab. O. kenden de Sumer. een staatsvorm, de „stadstaat”, waarbij de stad de hoogste eenheid van politiek leven vormde.
Dit in tegenstelling tot b.v. Egypte, waar de gedachte aan een nationale staat door de geografische gesteldheid sterk in de hand wordt gewerkt. Dit betekent echter niet dat de vorst van een derg. stadstaat niet dikwijls de macht over een veel uitgestrekter gebied in handen had. In deze Sumer. s. staat de tempel echter centraal en het is dan ook geen wonder, dat de oudste indrukwekkende bouwwerken veelal tempels zijn, zoals die bij de Dts. opgr. in Uruk* uit de laatste fase v.d. Uruk-periode en de overgang tot de Djemdet Nasr*-tijd. De hoofdgod is de eigenaar v.h. land; zijn tempel is het religieuse maar ook het politieke en econom. centrum v.d. stad, terwijl ook het gehele geestelijke leven a.d. tempel gebonden was, omdat de schrijvers in de tempel werkten en werden opgeleid.
In latere perioden wordt de Stadstaat bij verschillende kulturen aangetroffen. Wsch. waren Mohenjo-Daro* en Harappa* eveneens s.; bekend zijn ook de Griekse en Chin. s.
