Gepubliceerd op 29-03-2021

Jade

betekenis & definitie

Jadeïet, Nefriet zijn mineraalsoorten, die vanaf prehist. tijden werden gebruikt voor de vervaardiging van vooral ritueel voorwerpen en sieraden tot in de Middeleeuwen. Het wordt gevonden en gebruikt in o.a.

Bretagne, Zuid-Amerika en O. Azië.Het door de Chinezen gebruikte materiaal yü (doorgaans vertaald met jade) is een verzamelnaam voor de twee soorten calcium-magnesium silicaat (nefriet) en sodium-alluminium silicaat) jadeïet. Nefriet, aangetroffen o.a. in Ch. Turkestan werd gebruikt door de handwerkslieden v.d. Shang- Chou- en Han-tijd. De kleinere stukken werden verwerkt tot amuletten en hangers in de vorm van diersilhouetten, terwijl uit grote stukken platte, ringvormige schijven (pi, het zog. Symbool van de Hemel), cylindrisch doorboorde kubussen (ts’ung, het zog.

Symbool van de Aarde) en voorts rituele messen vervaardigd werden. Hoogst interessant zijn ook v.b. van jadesculptuur en ronde bosse uit de Shang-tijd, o.a. opgegraven te An-yang (Honan). Het ornament v.d. vroege Ch. jades vertoont grote verwantschap met dat der bronskunst. Het ornament v.d. Shang-tijd werd vnl. in zeer laag draadreliëf aangebracht, later werd deze fraaie techniek echter veelal verdrongen door graveringstechniek. Over de jadekunst v.d.

Han-, Tangen Sung-tijd is vrijwel niets bekend, daar gecontroleerde vondsten veelal ontbreken. Gedurende de 18e eeuw beleefde de jade snijkunst een nieuwe bloei. Het gebruikte materiaal was nu echter vnl. het in Birma gedolven jadeïet. Een v.d. redenen voor het veelvuldig gebruik van jade voor graf graven moet gezocht worden in het alg. verbreide geloof, dat dit materiaal een voortbrengsel was v.h. kosmologisch principe „yang” en dat het derhalve in staat zou zijn het vergaan der stoffelijke resten in de aarde (teweeggebracht door het tegenovergestelde principe „yin”) tegen te gaan.

In de bergen van O. Guatemala wordt eveneens jade gevonden, dat door de Indiaanse kulturen tot o.m. fraaie sieraden werd verwerkt.