Begrippenlijst Arbeidsgeneeskunde

Redactie Ensie (2018)

Gepubliceerd op 09-01-2018

Methemoglobine

betekenis & definitie

Hemoglobine waarin het ijzer zich in geoxideerde toestand bevindt, zodat het geen zuurstof meer kan opnemen.Methemoglobine wordt gevormd in het bloed door de blootstelling aan aniline, nitrobenzeen, nietrieten of chloraten. Methemoglobinevorming veroorzaakt een blauwverkleuring van nagels, lippen en huid. Methanol is een kleurloze vloeistof, die ruikt zoals ethylalcohol.

De stof wordt geproduceerd door destillatie van hout. De excretie gebeurt langzaam. Methanol wordt omgezet tot formaldehyde en mierezuur. Dodelijke aflopen zijn beschreven na inname van 15 ml of 3 theelepels van een 40% oplossing, alhoewel 30 ml over het algemeen als letale dosis beschreven wordt. Met aggressieve medische behandeling is het mogelijk 500-600 ml te overleven. Hoe dan ook opname van 10 ml kan reeds blindheid veroorzaken, afhankelijk van de gevoeligheid van het individu. Deze blindheid is irreversibel en komt voor bij 25% van de enestige intoxicaties. Methanol wordt goed opgenomen via de spijsvertertering en de piekconcnetraties komen veelal voor 30 tot 90 minuten na de inname. De stof wordt verdeeld over het ganse lichaam. De concentraties ter hoogte van de oogzenuw zijn hoog. De hoogste concentraties worden gevonden in de nieren, lever en spijsvertering en wat lagere concnetraties in hersenen, spieren en vetweefsel. Methanol wordt 10x langzamer afgebroken dan ethanol.

De halfwaarde tijd is dus veel langer. De symptomen beginnen tussen de 40 minuten en 72 uren na inname. Indien tegelijkertijd ethanol wordt ingenomen worden de verschijnselen vertraagd. De gewone latentieperiode ligt tussen de 12 en 24 uren. De akute verschijnselen zijn gekenmerkt door gestoorde gezichtsscherpte, overgevoeligheid voor licht, hoofdpijn, duizeligheid. Methanol heeft een irriterende werking op de slijmvliezen en veroorzaakt misselijkheid , braakneiging en abdominale pijn. Dit is meer uitgesproken dan bij ethanol. Voor de behandeling is braken of maagspoeling geindiceerd. Spijtig genoeg realiseert de patient zich, door de bijmenging van ethanol, soms niet wat gaande is. Intraveneuze toediening van 10% ethanol in een suikeroplossing is werkzaam. Omdat ethanol de halfwaarde tijd verlengt kan de behandeling verschillende dagen in beslag nemen en gebeurt best in het ziekenhuis. Dialyse kan nodig zijn om nierinsuficientie te voorkomen.