Algemeen Nederlands Woordenboek

Algemeen Nederlands Woordenboek (2009-heden)

Gepubliceerd op 30-05-2017

bisschop

betekenis & definitie

geestelijke in de katholieke kerk.

hoge geestelijke in de anglicaanse kerk, katholieke kerk of oudkatholieke kerk die veelal aan het hoofd staat van een bisdom en die in rang hoger is dan een deken en lager dan een aartsbisschop.

Voorbeelden:
Bij installaties en bijzondere vieringen (jubilea, uitvaarten van pastores) gaat de deken (mee) voor in de liturgie. Op verzoek van de bisschop dient de deken het sacrament van het vormsel toe. Ook op andere manieren onderhoudt hij contact met parochies en besturen (bv. door op uitnodiging deel te nemen aan vergaderingen).
http://web.inter.nl.net/users/dekenaatsalland/samen.html, 1996

De rechterhand van de bisschop werd vaak omschreven als de officiaal van de bisschop. De officiaal zat in het bisdom een rechtbank voor, vaak bekend als het consistorium van de bisschop. Die benaming liet toe deze rechtbank te onderscheiden van de door de bisschop voorgezeten rechtszittingen en die vaak werden omschreven als hof of rechtbank van audiëntie. Kerkelijke ambtsdragers van mindere rang dan die van bisschop, zoals aartsdiakens en soms landdekens, zowel op het platteland als in steden, richtten bijkomende eigen rechtbanken op.
http://allserv.rug.ac.be/~mvmelkeb/Page5.htm

Paars geldt in de roomse liturgie als een symbool voor boete en droefheid. Een bisschop zou zich volgens katholieke naslagwerken in het paars steken omdat dit de kleur is van het bloed dat hij bereid moet zijn 'te storten voor het Kruis', zoals het ergens heet.
NRC, 1994

De werkkamer van de bisschop was sober ingericht: een eikenhouten schrijftafel, boekenrekken, een bidbank in neogotische stijl en een bronzen kruisbeeld aan de muur.
Pieter Aspe, Pandora, 2003

"Emotionele beleving bij kleuren is zeer ingewikkeld. De lichtwaarde speelt een rol, de helderheid, en de complexe interacties met de omgeving. Maar vaste gevoelswaarden bij kleuren bestaan niet. Neem paars, in Nederland heeft die kleur nu een politieke connotatie gekregen, terwijl anderen die kleur blijven associëren met bisschoppen."
NRC, 1994

De Paus is ook bisschop van Rome, want Rome is ook een gewoon bisdom. Daarin is hij de gelijke van alle andere bisschoppen op de wereld. Dat is minder bekend. In Rome wonen wel meer priesters, bisschoppen en kardinalen dan in een bisdom elders op de wereld, maar verder is het in principe vergelijkbaar. Het bisdom van 's-Hertogenbosch doet dus niet voor dat van Rome onder.
http://www.bisdomdenbosch.nl/

Onder de adviesorganen neemt het Landelijk Pastoraal Overleg (LPO) een aparte plaats in als platform voor dialoog en bezinning in de Nederlandse kerkprovincie. Afgevaardigden van Diocesane Pastorale Raden, kerkelijke werkvelden, katholieke maatschappelijke organisaties en bewegingen in de kerk zijn er met elkaar en hun bisschoppen in gesprek. Dat gesprek maakt zichtbaar wat er leeft in de geloofsgemeenschap.
http://www.omroep.nl/rkk/documenten/adlimina98/index.html, 1998