(Fr.), ook wel hard of echt porselein genaamd, kenmerkt zich door buitengewone hardheid van scherf, gepaard aan meerdere of mindere doorschijnendheid. De belangrijkste grondstoffen voor de fabricage van pâte dure zijn kaolien en veldspaat.
Bij een hitte van ca. 1600 C vindt het bakproces plaats, waarbij smeltende veldspaaldècltjcs de poriën van het sinterende kaolien binnendringen. De glazuurmassa bestaat ondanks verschil in mengselverhouding in hoofdzaak uit soortgelijke grondstoffen als het porselein. Versiering kan plaatsvinden met verven die een hoge temperatuur verdragen en met het glazuur worden meegebakken (onderglazuurschildering), of met verven die niet legen de grote hitte van bakken bestand zijn en op het glazuur van het reeds gebakken porselein worden aangebracht en daarna bij 600-900 C vastgesmolten (bovenglazuurschildering).In China werd reeds vanaf de 3de à 4de eeuw n.C. zeer hard gebakken keramiek met lichte scherf gemaakt, die men porselein kan noemen en vanaf de 10de eeuw werd het aardewerk steeds meer verdrongen door het porselein. Het oudste porselein dat naar het Westen kwam dateert uit de Yüan-dynastie (1278-1368). In de Ming- en Ch'ing-dynastieën nam de export een geweldige vlucht. De eerste Europese pogingen om het Chinese porselein na te maken werden ca. 1580 in Florence ondernomen, waar het zgn. Medici-porselein een soort pâte tendre werd vervaardigd, terwijl in Frankrijk in Rouen en Saint-Cloud in de tweede helft van de 17de eeuw eveneens een porselein in de geest van het Medici-porselein werd gemaakt. Het geheim van de formule van pâte dure werd ca. 1708 ontdekt door Johann Friedrich Bouger, hetgeen resulteerde in de oprichting van de porseleinmanufactuur van Meissen.
Ondanks de pogingen tot geheimhouding van het arcanum verrezen in de tweede helft van de 18de eeuw talrijke porseleinmanufacturen in Duitsland en Italië. In Frankrijk bleef men nog lange tijd pâte tendre vervaardigen en pas na de ontdekking van kaolien in de buurt van Limoges slaagde men erin om pâte dure te produceren. De eerste Franse porseleinmanufactuur die hard porselein maakte was Sèvres in ca. 1770. In Engeland werd voor het eerst pâte dure vervaardigd door William Cookworthy die zijn uitvinding in 1768 patenteerde. In Nederland kwam Weesp als eerste met pâte dure op de markt in 1759. Pâte dure werd verder ook vervaardigd in Rusland en Zwitserland.
