De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Famille rose

betekenis & definitie

(Fr.), handels- en verzamelaarslerm voor Chinees porselein ontstaan tegen het eind van de regeringsperiode van K’ang Hsi (I662-1722) waarbij een ondoorzichtig roze email de hoofdkleur is. Deze roze kleur die op een Europese vinding van ca. 1650 berust, werd verkregen uit een combinatie van goudchloride en tin.

Gemengd met een uit arsenicum of tin verkregen wit email, werd het roze ondoorzichtig. De kleur is onder verschillende Chinese namen bekend: yang ts’ai (vreemde kleuren), yuan ts’ai (zachte kleuren) en fên ts’ai (bleke kleuren). Andere veel voorkomende kleuren zijn: geel, paars, zwartbruin en Europees groen. Ook zilver (dat door oxidatie zwart is geworden) en goud zijn toegepast. Het witte email diende ook om perspectief en nuanceringen in de tekening aan te brengen. Het mooiste famille rose-porselein werd tijdens de regering van keizer Yung Chêng vervaardigd, waaronder het keizerlijk porselein met fijngepenseelde decoratie wel tot het allermooiste op dit gebied behoort.

Onder zijn opvolger, Ch’ien lung werd ook veel famille rose geproduceerd; in die tijd neemt de westerse invloed op de decoratie toe. Famille rose was ook zeer geliefd in te Westen; er werd dan ook speciaal famille rose-porselein voor de export vervaardigd. Bijzonder fraai en zeer gezocht was het eierschaalporselein met decoratie van hanen en hennen. Andere veel voorkomende motieven zijn o.a. vlinders, bloemen met en zonder takken, mandjes met bloemen, terwijl ook veel aandacht aan de randdecoratie werd besteed. Ten slotte dient het Ku Yüch Hsüan-porselein vermeld te worden. Dit was een speciaal soort porselein beschilderd met famille rose-versieringen, dat uitsluitend voor de keizer en zijn hof bestemd was. Door sommige kenners wordt Ku Ytich Hsiian als het fijnste porselein uit de Ch’ing-dynastie beschouwd.