Onderwijspsychologie is een tak binnen de psychologie die zich richt op factoren en mechanismen die invloed hebben op het individueel leerproces.
Men kan een onderscheid maken tussen omgevingsfactoren, onderwijs organisatorische factoren en intermenselijke factoren. Omgevingsfactoren zijn de aspecten van de omgeving die invloed hebben op het leerproces dat erbinnen plaats vindt. Een voorbeeld is de zuurstof gehalte in de klas. Op een wintermiddag is deze vaak laag omdat tientallen leerlingen voor langere tijd in een beperkte ruimte werken met dichte ramen en deuren. Hoge concentraties CO2 zorgt voor vermoeidheid en concentratieproblemen. Gapende kinderen in de klas hoeft dus niet te betekenen dat de les saai is of dat de leerlingen ongemotiveerd zijn.
Een zeer invloedrijke onderwijs organisatorische factor is de wijze van toetsing. De type prestatie die de leerling moet leveren bepaalt voor een groot deel hoe de leerling met de stof omgaat. Het feit dat cijfers gegeven worden, soms zelfs met één of twee decimalen achter de komma, zorgt automatisch voor een gerichtheid op het cijfer (ik moet een 6,8 halen!) die ten koste kan gaan van aandacht voor de vakinhoud.
De intermenselijke factoren zijn misschien wel het meest invloedrijk van aard. De mens is tot in zijn botten een sociaal wezen. Hoe wij onze relaties met o.a. docenten, klasgenoten, vrienden, ouders, broers en zussen definiëren, speelt een grote rol in de leeruitdagingen die we bereid zijn aan te gaan. Sommige situaties zijn daardoor veiliger dan andere. In een situatie waarin de leerling het gevoel heeft dat hij belachelijk gemaakt zal worden om zijn mislukkingen, zal hij niet snel fouten durven maken en daardoor zijn leervermogen sterk beperken.
