Mensenrechten begrippenlijst

Amnesty International (2007)

Gepubliceerd op 02-07-2015

Terrorisme

betekenis & definitie

De meest gebruikelijke betekenis van terrorisme is die van gewelddadige aanslagen en andere daden van terreur gepleegd door gewelddadige oppositiegroepen met het oog op het zaaien van angst als middel tot politieke verandering. De kortste definitie van terrorisme komt van de terreurdeskundige Alex Schmid: 'oorlogsmisdrijven in vredestijd'.

Een VN-resolutie uit 1999 spreekt van 'daden die bedoeld zijn om grote angst te zaaien onder het publiek, een groep personen of bepaalde personen, gepleegd uit politieke motieven'.

Aanslagen van terroristische groepen krijgen naar verhouding veel aandacht. Duizenden groepen hebben sinds 1945 terroristische activiteiten ontplooid. Hun namen werden symbolen van angst: de Baskische afscheidingsbeweging ETA, de Duitse RAF, het Japanse Rode Leger, Hizballah in Libanon, Hamas en Islamitische Jihad in Israël/Palestina, FARC in Colombia, de IRA, Al-Qaida, ISIS/IS. Veel terroristische groepen pleegden zelfmoordaanslagen. Naar aanleiding van de aanslagen op Amerikaanse doelen (onder meer World Trade Towers en Pentagon) op 11 september 2001, met bijna 3.000 doden, nam de VN-Veiligheidsraad een resolutie in waarin ze terrorisme als een uiterste misdaad veroordeelde en het recht van landen op zelfbescherming, in de vorm van gewapende actie, bevestigde. Daden van terrorisme gelden in de regel niet als politieke misdrijven. Voor terroristen geldt geen bescherming als voor strijdende partijen volgens de Geneefse verdragen.

Terrorisme krijgt grote aandacht zowel van de media als in onderzoeksprogramma's van overheden, maar het aantal slachtoffers was naar verhouding vaak gering. Vooral na 11 september 2001 nam het aantal terreurdaden sterk toe, onder andere in Irak, Tsjetsjenië/Rusland, Indonesië en Syrië. Voor veel nationale en plaatselijke overheden werd het bestrijden en voorkómen van terreur een prioriteit. Veel staten scherpten hun wetgeving en beleid aan: beperkingen op de privacy, strenge en willekeurige controles van personen, het langdurig opsluiten van verdachten zonder vorm van proces en verbod op uitingen die aan terrorisme zouden bijdragen.