Shirin Ebadi is een Iraanse advocate, geboren in 1947. Ze was de eerste vrouwelijke rechter van haar land, tot de ayatollahs na 1979 besloten dat vrouwen ‘te emotioneel en irrationeel’ zijn om zulke functies te bekleden.
Ebadi doceerde rechten aan de Universiteit van Teheran en voerde baanbrekende processen over huiselijk geweld en de rechten van straatkinderen. In Iran is de religieuze leiding oppermachtig binnen het rechtssysteem, leger en de politie. Aangenomen wetten moeten eerst goedgekeurd worden door de Raad van Hoeders. Die Raad blokkeerde Irans toetreding tot internationale verdragen tegen marteling en discriminatie van vrouwen. Er is geen scheiding van machten, rechters zijn tevens onderzoeker en aanklager. Omdat een rechter zowel rekening moet houden met de geschreven wetten als de ongeschreven religieuze wetten van de ayatollahs, kan hij op allerlei manieren onder druk worden gezet.
Ebadi trad op als advocaat voor politieke gevangenen, onder wie studenten die in 2000 waren opgepakt vanwege hun roep om democratisering in Iran. Begin 2003 richtte zij met andere advocaten de Associatie van Mensenrechtenverdedigers en het Mensenrechtencentrum op, die juridische hulp verlenen aan verwanten van gevangen journalisten en studentenactivisten. Ze richtte ook een organisatie voor de rechten van het kind op. Ze kreeg in 2003 de Nobelprijs voor de Vrede.
Ebadi ging veelvuldig naar de VS om daar gastcolleges te geven. Ze richtte in 2006 het Nobel Vrouweninitiatief op, samen met onder anderen Wangari Maathai, Jody Williams en Rigoberta Menchu Tum, met als doel het werk voor vrouwenrechten te versterken. Sinds de toekenning van de Nobelprijs Ebadi's positie echter steeds moeilijker geworden. In 2008 verklaarde ze dat ze voor buitenlandse reizen veelvuldig was bedreigd, zo werd haar Nobelprijs in beslag genomen.
In juni 2009 koos Ebadi voor ballingschap in Canada.
