Ontwapening is de verzamelnaam voor verschillende begrippen met een diverse betekenis.
1) De gedwongen vernietiging van wapens na een nederlaag, zoals door het Verdrag van Versailles (1919) opgelegd aan Duitsland.
2) Bilaterale overeenkomsten tussen landen, zoals tussen de VS en de Sovjet-Unie, om tot wederzijdse vermindering van wapens te komen.
3) De volledige afschaffing van alle wapens, zoals bepleit door sommige aanhangers van het pacifisme en de vredesbeweging.
4) De beperking van nationale bewapening door internationale afspraken en verdragen, m.n. onder toezicht van de VN. In 1959 begon een ontwapeningscomité van tien landen uit Oost en West besprekingen, maar er werd nauwelijks overeenstemming bereikt. Het Westen wilde een geleidelijke, gecontroleerde afschaffing, de Sovjet-Unie streefde naar algehele ontwapening binnen enkele jaren. Sinds 1962 vonden besprekingen plaats in Genève, vooral over nucleaire wapens en over biologische en chemische wapens. Voorbeelden van maatregelen voor wapenbeheersing zijn de SALT-I (1972) en SALT-II (1979) Akkoorden en het INF-akkoord (1987). In 1997 werd in Ottawa een verdrag tegen landmijnen aanvaard. De VS zegde in 2001 het ABM-verdrag op - het was getekend in 1972 om de inzet van 'defensieve' raketten aan banden te leggen. Het 'VN-wapenverdrag' is een verdrag uit 1980 over het verbod en de beperking van het gebruik van bepaalde conventionele wapens die geacht kunnen worden uitzonderlijk schadelijke of onnauwkeurige effecten te hebben (niet-onderscheidende wapens). In protocollen bij dit verdrag worden o.m. niet-herkenbare fragmentatiebommen, landmijnen en brandwapens verboden.
