Mensenrechten begrippenlijst

Amnesty International (2007)

Gepubliceerd op 22-05-2015

Ombudsman

betekenis & definitie

Een ombudsman is een functionaris die tot taak heeft de burger in zijn omgang met de overheid te beschermen tegen willekeur.

De Zweedse grondwet voorzag sinds 1809 in een ombudsman, aangesteld door het parlement. Het instituut bestaat nu in tientallen cbuxt landen. In Nederland werd een ombudsman aangesteld in 1982. In 2005 werd in die functie Alex Brenninkmeijer benoemd. Tot de ombudsman kan iedere burger zich wenden die meent dat een administratief orgaan zich onjuist jegens hem heeft gedragen. De ombudsman, die voor zes jaar wordt benoemd, behandelt in de praktijk veel zaken waarin procedures van de overheid nodeloos lijken te zijn vertraagd.

De Nederlandse ombudsman constateerde herhaaldelijk dat de overheid traag is in het reageren op vragen en klachten. Er kwamen later ook instellingen van de ombudsman op gemeentelijk niveau. Wereldwijd is vooral in de jaren negentig het aanstellen van een ombudsman, of het instellen van een nationale commissie voor mensenrechten, in zwang geraakt.

Mensenrechtenverdedigers hebben vaak formeel of informeel als ombudsman gefungeerd, zoals Hannan Ashrawi (Palestina) en Sergej Kovaljov (Rusland). De VN aanvaardden in 1991 de Principes van Parijs, een verklaring die vooral benadrukt dat een ombudsman onafhankelijk van de overheid moet kunnen werken en zich naar eigen keuze mag laten bijstaan door onafhankelijke deskundigen en organisaties.