John Rawls (1921 - 2002) was een Amerikaanse filosoof en een van de meest invloedrijke denkers van laatste deel van de 20ste eeuw. Hij ontwierp in A Theory of Justice (1971) een politieke theorie voor een rechtvaardige democratische samenleving. Hij stond vooral bekend om zijn ethische en politieke filosofie.
De maatschappij is volgens Rawls een samenwerkingsverband tussen rationele en redelijke individuen. Het beginsel van verdeling van schaarse goederen is 'rechtvaardigheid als billijkheid'. Mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun geluk. Maar mensen worden geboren met ongelijke kansen: talenten, de sociale klasse, handicaps en ziektes, en gewoonweg pech. Een rechtvaardige maatschappij corrigeert die nadelen. De taak van de overheid is onverdiende achterstanden op te heffen.
Hoe moet ze dat doen? Stel, zegt Rawls, dat wij onze samenleving vanuit het niets moesten bedenken. We zouden niet weten waar en hoe we geboren werden, we zouden ons achter een 'sluier van onwetendheid' bevinden. In dat geval zouden we aan de samenleving drie eisen stellen. Ten eerste: dat iedereen gelijke rechten heeft en daarvan ook gebruik kan maken. Ten tweede: dat iedereen een zo groot mogelijke kans heeft om het best mogelijke te krijgen. En ten derde: dat elke maatregel die een overheid neemt erop gericht moet zijn om degenen die het minst bedeeld zijn naar verhouding het meest te bevoordelen. Bijvoorbeeld: als een overheid onderwijs subsidieert, dan moet ze ten eerste dat onderwijs voor iedereen open stellen, ten tweede het onderwijs dat onderwijs zo inrichten dat de talenten leerlingen zo goed mogelijk aan bod komen, en ten derde speciaal zorgen voor goede kansen voor de leerlingen die het niet zo goed met hun talenten of leefomstandigheden getroffen hebben.
John Rawls overleed op 24 november 2002. Hij heeft een plek in de canon van de rechtsfilosofie, ondanks het feit dat hij hier niet toe behoorde.
