Dissidenten is in het algemeen de benaming voor religieus en politiek andersdenkenden.
Vanaf de jaren zestig doelde men met dissidenten vooral op intellectuelen die in de communistische landen in het Oostblok (met name de Sovjetunie) in het openbaar kritiek uitten op het heersende regime. Bekende dissidenten waren onder meer Andrej Sacharov en Aleksandr Solzjenitsyn in de Sovjetunie, Aleksandr Nikitin en Grigori Pasko in Rusland, Milovan Djilas in Joegoslavië, Václav Havel in Tsjechoslowakije en Fang Lizhi, Wang Dan en Wei Jingsheng in China. Russische dissidenten kregen veel aandacht van de publieke opinie in het Westen. In een aantal gevallen kregen dissidenten uitreisvisa. Velen van hen echter zijn gevangen gezet of na een proces verbannen. Na de omwentelingen in Oost-Europa kregen vele dissidenten belangrijke posities. De algemene aanduiding voor dissidenten die nu in zwang is, is mensenrechtenverdedigers.
