Cultuurrelativisme is het idee dat bepaalde gebruiken in andere culturen niet als schendingen van mensenrechten worden ervaren. Het gaat bijvoorbeeld om vrouwenbesnijdenis of het verbranden van weduwen, maar ook bijv. de doodstraf en lijfstraffen.
Sommige gebruiken worden in een bepaalde cultuur als 'normaal' beschouwd omdat ze heel verbreid zijn, door grote groepen van de bevolking worden gesteund, door de overheid worden gesteund etc. Aanhangers van cultuurrelativisme vinden dat men de eigen normen niet aan andere culturen mag opdringen.
Door alle culturen en tradities als 'gelijkwaardig' te beschouwen, maak je het echter onmogelijk kritiek te oefenen op praktijken die schadelijk zijn voor welzijn en mensenrechten. Culturen zijn nooit eenstemmig: binnen een bepaalde cultuur zijn er altijd mensen die sterk afwijkende meningen hebben, zodat je moeilijk kunt spreken van een 'Aziatische' of 'Chinese' of 'Afrikaanse' opvatting van mensenrechten. Vaak wordt de mening zoals vertolkt door regeringen ten onrechte gelijkgesteld aan de mening die (alle) inwoners van het land zouden delen. En door de toenemende normstelling van internationaal recht wordt een beroep op cultuurrelativisme steeds minder overtuigend en heeft het beginsel van universaliteit de overhand gekregen.
Amnesty erkent dat gemeenschappen hun eigen invulling geven aan omgangsnormen, gebruiken en tradities maar stelt dat inzake de mensenrechten het beginsel van universaliteit altijd voorrang heeft. Zo is het verbod op vrouwenbesnijdenis inmiddels als universeel principe erkend door organisaties, waaronder de VN. Geregeld hebben regeringen zoals die van China, Iran, Maleisië en Indonesië de universaliteit van mensenrechten aangevochten. Ze hebben gepleit voor aanpassing van de Universele Verklaring.
Zo’n aanpassing kwam er niet. Er is alleen bevestigd, o.m. door de VN-Wereldconferentie over Mensenrechten in 1993, dat lokale tradities `in acht moeten worden genomen'.
