Mensenrechten begrippenlijst

Amnesty International (2007)

Gepubliceerd op 22-05-2015

Corruptie

betekenis & definitie

Corruptie (letterlijk: bederf) is onwettige omkoping van functionarissen door geld, goederen of diensten, om aldus voordeel te verkrijgen. Corruptie bedient zich van middelen als fraude, steekpenningen, bedreiging, afpersing, het bevoordelen van familieleden en vrienden etc.

In veel landen is corruptie zeer algemeen en wordt als min of meer normaal beschouwd omdat de overheidssalarissen zo laag zijn. Zo worden boetes bij de politie vaak afgekocht met een onderhandse regeling. Ernstiger is corruptie op hoge niveaus, die vaak gepaard gaat met schendingen van mensenrechten (om het aannemen van steekpenningen te verhullen, gebruikt een overheid bijvoorbeeld geweld tegen journalisten of vakbondsleiders). De organisatie Transparency International publiceert een 'index van waargenomen corruptie', gebaseerd op ervaringen van zakenlieden. Volgens de gegevens van 2003 tot 2008 kenden landen als Denemarken, Nieuw-Zeeland, Finland, Zweden, Canada en Nederland nauwelijks corruptie; de meeste corruptie werd waargenomen in Irak, Myanmar, Somalië, Sudan, Bangladesh, Haïti, Nigeria, Afghanistan, Tsjaad en Kameroen. Corruptie wordt soms beschouwd als een noodzakelijk economisch middel, bijv. omdat de staat zo minder geld kwijt is aan ambtenarensalarissen.

Corruptie leidt tot schendingen van mensenrechten. Corruptie bedreigt de levensstandaard omdat mensen een groot deel van hun inkomen kwijt zijn aan steekpenningen, smeergeld en oneigenlijke betalingen. Corruptie ondermijnt de rechten van werkers, waaronder de rechten op werk, eerlijk inkomen, bescherming van de werkplek en veiligheid. Corruptie ondermijnt de rechtsstaat, de rechtsgang en het legitiem beleid van de overheid. Als de justitie de corruptie bestraft, treft ze vaak mensen die onschuldig zijn, omdat ook het justitiële systeem corrupt is. Degenen die corruptie aan de kaak stellen, worden vaak vervolgd of bedreigd. Amnesty heeft bericht over tientallen landen waar corruptie ertoe heeft geleid dat rechters onschuldigen veroordelen en de werkelijke verantwoordelijken (vaak op hoge posities) niet aanpakken.