Mensenrechten begrippenlijst

Amnesty International (2007)

Gepubliceerd op 30-06-2015

Andrej Sacharov

betekenis & definitie

Andrej Dmitrejevitsj Sacharov (1921 - 1989) was een Russisch natuurkundige, dissident en activist voor mensenrechten. Zijn werk als meest vooraanstaande atoomfysicus leverde hem vele prijzen en privileges op.

Andrej Sacharov werd tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijgesteld van militaire dienst vanwege zijn opvallende talent. Hij geldt als vader van de Russische waterstofbom. Sacharov ontwikkelde vanaf eind jaren vijftig echter belangstelling voor de ethische kanten van de wapenindustrie en werd voorvechter van de rechten van de mens en hervormingen in de Sovjet-Unie. Doordat Sacharov sinds 1953 steeds meer interesse was gaan tonen voor de negatieve gevolgen van nucleaire bewapening, ontwikkelde hij zich tot een van de meest uitgesproken critici van het sovjetbewind. In 1970 richtte hij een Comité voor Mensenrechten op en riep op tot liberalisering van de Sovjet-Unie.

In 1980 werd hij gearresteerd en veroordeeld tot verbanning naar Gorki (nu: Nizjni Novgorod). Daar probeerde hij, onder meer door hongerstakingen, internationale aandacht te krijgen voor de burgerrechten in zijn land. Dankzij de perestrojka die door Michail Gorbatsjov vanaf 1985 werd ingezet, mocht hij in december 1986 terugkeren naar Moskou. Hij zette zich samen met zijn vrouw, Jelena Bonner, in voor de democratisering en werd in maart 1989 zelfs verkozen tot lid van het parlement. Hij uitte daarin voortdurend kritiek op de regering van Gorbatsjov. Sacharov stierf datzelfde jaar nog.

Het Europees Parlement heeft een Sacharovprijs ingesteld voor verdedigers van democratie en mensenrechten.