Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Zoutwaterschade

betekenis & definitie

Schade, die ten gevolge van ecu overstroming met zoutwater aan planten, grond, gebouwen, werktuigen e.d. wordt toegebracht. Planten, die groeien op zoute gronden ondergaan groeiremmingen, die sterker zijn, naarmate de grond meer zout bevat. de geremde groei is een gevolg van storingen in de normale physiologie der planten, te weten een gestoorde wateropname (physiologische droogte), accumulatie van te veel zouten in de plantendelen en verstoorde ionenverhoudingen in de plant (z.

Zoutgrens).De grond ondergaat na overstroming met zoutwater wijzigingen in ongunstige zin, doordat aan het klei-humus-complex geadsorbeerd calcium ten dele wordt vervangen door natrium. De nadelige eigenschappen van geadsorbeerd natrium komen pas tot uiting nadat de overmaat oplosbare zouten in de bodemoplossing is uitgespoeld. De bindingen tussen de fijne klei-, humus- en zanddeeltjes worden door natrium sterk verzwakt en de verzwakking heeft een uiteenvallen van kruimels ten gevolge (peptisatie). De daarbij ontstane korrels rangschikken zich in dichte pakking en veroorzaken een slechte structuur van de grond. Voor het uiteenvallen der kruimels zijn mechanische krachten nodig, die vooral door de regen worden geleverd. Het structuurverval schrijdt voort van het bovenste bodemlaagje naar de diepte en beperkt zich voorn. tot de bewerkte bouwvoor.

Transport van gepeptiseerde kleideeltjes uit de bovenlaag naar beneden kan echter ook een verdichtende invloed uitoefenen op de ondergrond, voorn. op de laag direct onder de bouwvoor. Naarmate de grond zwaarder is en ook naarmate het percentage geadsorbeerd natrium toeneemt zijn de verschijnselen van structuurverval: slechte bewerkbaarheid en verminderde doorlaatbaarheid ernstiger. De plantengroei wordt op dgl. gronden, hoewel ze dus nog maar betrekkelijk geringe hoeveelheden opgeloste zouten bevatten, nadelig beïnvloed. Vooral de kiemingsperiode is vaak critiek, terwijl in latere groeifasen de wortelontwikkeling geremd wordt. Herstel van de grond kan plaatsvinden door bemesting met gips, dat, afhankelijk van de zwaarte van de grond en de hoogte der natriumbezetting aan het complex, in hoeveelheden van 2- 15 t, ha in één of meer giften over de grond wordt gestrooid, nadat de herfstbewerking heeft plaatsgevonden. Het geadsorbeerde natrium wordt dan geleidelijk vervangen door calcium en de kruimelstructuur wordt hersteld.

Gebouwen, die in zoutwater hebben gestaan, vertonen nog gedurende vele jaren na het droogkomen een sterke aantrekking en uitscheiding van vocht. Waarschijnlijk hangt dit samen met uitkristalliseren van CaS04 (dat altijd in zeewater voorkomt) in de cementlagen.

Werktuigen en andere metaalconstructies ondergaan sterke corrosie door zout water. Door verhoogde slijtage, vooral van draaiende onderdelen, waarin aluminium of ijzer voorkomt, wordt de levensduur sterk bekort.

< >