Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Rechtspersoonlijkheid

betekenis & definitie

(Ned.) R. heet de eigenschap krachtens welke niet-natuurlijke personen (dus: groepen van personen of complexen van goederen) als rechtseenheid maatschappelijk kunnen optreden, eigendommen op eigen naam verwerven, enz. Alle openbare lichamen hebben r.; voorts de kerkelijke instellingen, instellingen van weldadigheid, verenigingen door de Kroon als rechtspersoon erkend of wel ouder dan van 1855, naamloze vennootschappen, coöperaties en stichtingen.

Rechtspersonen hebben dus een vermogen afgescheiden van de vermogens der leden. Zij handelen d.m.v. hun besturen, in overeenstemming met de regels, die voor elke rechtspersoon in het bijzonder gelden: wetten, verordeningen, reglementen, statuten, e.d. Het is dus van belang om, indien men met een rechtspersoon te doen heeft, zich van de bevoegdheid van het bestuur te vergewissen. De statuten van verenigingen, naamloze vennootschappen en coöperaties worden in bijvoegsels tot de Ned. Staatscourant gepubliceerd en van de regels betr. openbare lichamen, kerkelijke en liefdadige instellingen kan men zich eveneens op de hoogte stellen. De stichtingen leveren de meeste moeilijkheden op.In België maakt men evenals in Ned. een onderscheid tussen de publiekrechtelijke rechtspersonen en de privaatrechtelijke rechtspersonen. de publiekrechtelijke r. zijn die, welke uit kracht van de wet geschapen zijn met het oog op het verzekeren van het algemeen welzijn. Daaronder behoren de openbare besturen en instellingen, zoals o.m. de polders, de wateringen, de commissiën van openbare onderstand, de kerkfabrieken, enz. Eveneens dienen onder deze categorie ondergebracht de z.g. parastatale instellingen, zoals o.a. de Algemene Spaarkas, de Nationale Dienst voor de Afzet van Land- en Tuinbouwproducten, de Nationale Zuiveldienst, enz.

De privaatrechtelijke rechtspersonen zijn die, welke door het privaat initiatief, in de door de wet opgelegde vormen, in het leven zijn geroepen, met het doel private belangen te behartigen.

Onder deze zijn er een zeker aantal die met het oog op handelsdoeleinden zijn opgericht, nl. de handelsvennootschappen, waaronder vooral te noemen zijn de naamloze vennootschappen, de coöperatieve vennootschappen, de personenvennootschappen met beperkte aansprakelijkheid. Andere privaatrechtelijke rechtspersonen zijn meer gericht op professionele, sociale, culturele en geestelijke doeleinden, d.z. de wettelijk erkende beroepsverenigingen, de Maatschappijen van Onderl. Bijstand en de Verenigingen zonder winstgevend doel.