Dit zijn eencellige micro-organismen zonder chlorophyl, bewegelijk of onbewegelijk, zich vermenigvuldigend door deling, met of zonder sporen. Ze zijn rond, staafvormig of spiraalvormig.
Om een indruk te geven van de grootte van een bacterie mogen hier de afmetingen van B. coli volgen. Deze bacterie, die als een middelmatig grote mag gelden, heeft een lengte van 0,002 mm en een dikte van 0,0005 mm. Neemt men voor een coc, een bol vormig bacteriecelletje, als gemiddelde maat een diameter van 0,001 mm, dan gaan er in 1 mm3 1 milliard van deze bacteriën. Deze hebben dan gezamenlijk een oppervlakte van 30 cm2. Deze verhouding tussen inhoud en oppervlak geven gedeeltelijk een verklaring voor de geweldige activiteit, die de bacteriën in gunstige omstandigheden kunnen ontwikkelen ondanks hun geringe massa. Zo is het verklaarbaar, dat in de grond het mineralisatieproccs met grote snelheid kan verlopen als aan goede omstandigheden (vocht, lucht, temp., zuurgraad, enz.) is voldaan.