Immateriële vaste activa zijn vaste activa die niet tastbaar zijn. Immateriële vaste activa spelen wel een rol in het financiële proces maar nooit in het fysieke bedrijfsproces. Alleen wanneer immateriële vaste activa een objectief bepaalbare waarde hebben, kunnen ze worden opgenomen op de balans.
Over de waardering van immateriële vaste activa zijn per soort verschillende afspraken gemaakt. Het uitgangspunt van de waardering is dat er een inschatting moet zijn van hoe lang de immateriële vaste activa als nuttig wordt beschouwd. De afschrijving per jaar is dan het waardeverlies over de totale tijd, gedeeld door het aantal jaren van nuttig gebruik
Bekende voorbeelden van immateriële vaste activa zijn:
-Goodwill: Dit is vaak een bedrag dat betaald moet worden bij de overname van klanten. Het bedrijf heeft een hecht klantenbestand ontwikkeld met tevreden klanten. Bij een overname moet voor er deze klanten, en de goede naam van het bedrijf bij deze klanten, betaald worden.
-Octrooi/patent: Octrooien en patenten worden ook wel intellectuele eigendommen genoemd en hebben bepaalde eigendomsrechten. De houder van het octrooi of patent kan middels deze rechten andere er van weerhouden om producten die vallen onder de claims van het octrooi te produceren of te verkopen.
-Research: Kosten die gemaakt zijn om een product te ontwikkelen kunnen verspreid worden over de gehele levenscyclus van het product.
Wanneer immateriële vaste activa vermeld zijn op een horizontale balans (scrontovorm), zal deze aan de debetzijde (activa) onder de vaste activa staan.
